Bayraktar Kaç Ülkeye Satıldı? Bir Ekonomistin Perspektifiyle İhracat ve Etki Analizi
Kaynakların kıt olduğu bir dünyada, her karar bir tercih demektir; bir ekonomist olarak ben de bu gerçeği ihracat verilerini incelerken bir kez daha hissediyorum. Bayraktar’ın ihracat performansı üzerine yapılan analizler, sayıların ardındaki stratejik tercihler, riskler ve toplumsal etkiler açısından dikkatlice okunmalı. “Bayraktar kaç ülkeye satıldı?” sorusu, yalnızca savunma sanayi başarısının bir göstergesi değil; aynı zamanda piyasa dinamiklerinin, ulusal çıkarların ve küresel güç dengelerinin kesişim noktasında kuşkuyla bakılması gereken bir olgudur.
—
Mevcut Veriler: Kaç Ülkeye İhraç Edildi?
Bazı kaynaklar, Baykar’ın Bayraktar TB2 SİHA’sını 31 ülkeye, AKINCI TİHA’yı ise 8 ülkeye ihraç ettiğini ve toplamda bu platformların 32 ülkede kullanımına dair anlaşmalar bulunduğunu bildiriyor. [1] Diğer kaynaklar ise Baykar’ın 34 ülkeye TB2, 10 ülkeye AKINCI ihracatıyla toplam 35 ülkeye erişim sağladığını ileri sürüyor. [2] Hatta Selçuk Bayraktar’ın 2025’te yaptığı açıklamada Baykar’ın 37 ülkeye ihracat gerçekleştirdiği ve şirket gelirlerinin %90’ının uluslararası pazarlardan geldiği ifade edildiği duyuruldu. [3] Bu çeşitlilik, verilerin kesinliği kadar yorumların seçici olmasından da kaynaklanıyor.
Yani, “resmi” oranlarla bakarsak 30–37 ülke aralığı makul bir tahmin. Ancak bu sayı, her ülkeye kaç sistem satıldığı, bakım ve destek anlaşmalarının kapsamı, teknolojik transfer şartları gibi nüansları gizler.
—
Piyasa Dinamikleri: Arz, Talep ve Rekabet Endeksi
Bayraktar platformlarının ihracatı, savunma sanayindeki küresel rekabetin çok katmanlı bir kesişim noktasıdır. Piyasa talebi, bölgesel çatışmalar, stratejik konumlar ve bütçesel imkanlar bu ihracat akışını şekillendirir.
– Talep yönü: Orta gelirliler ve gelişen ülkeler için maliyet-etkin silah sistemleri çekici hale geliyor. Bayraktar’ın göreli fiyat avantajı, kullanım başarısı ve entegre mühimmat sistemleri, talebi artırıyor.
– Arz yönü: Baykar’ın üretim kapasitesi, teknolojik tedarik zinciri, yerli komponentlerin kullanımı gibi unsurlar, ihracat yeteneğini sınırlar ya da genişletir.
– Rekabet: Çin, ABD, İsrail gibi ülkelerin sistemleriyle fiyat, performans, lojistik destek gibi parametrelerde yarışmak zorunda. Baykar’ın stratejisi, “gelişmiş ancak ulaşılabilir sistem” imajıyla bu rekabette kendine yer açmaktır.
Bu dengede, ihracat yapılan ülke sayısı yalnızca bir başlangıç — asıl kazanç, sürdürülebilir bakım, yedek parça, mühimmat ve uzun vadeli teknik transfer anlaşmalarında yatar.
—
Bireysel Kararlar ve Devlet Müdahalesi
Bayraktar’ın ihracat başarısı sadece şirketin stratejisinden değil, devlet mekanizmalarının yöneliminden de etkilenir. İhracat politikaları, diplomatik ilişkiler, savunma iş birlikleri, kredi desteği ve dış politika tercihleri bu süreci yönlendirir.
Her ülke ile yapılan sözleşmeler, tek başına bir ekonomik anlaşma değildir; o ülkenin güvenlik stratejisi, bölgesel dengeler ve jeopolitik bağlantılar göz önüne alınarak şekillenir. Yani ülkeler Bayraktar alırken, aynı zamanda Türkiye’nin stratejik pozisyonuna da “oy verirler”.
Bireysel karar düzeyinde yöneticiler, askeri kurumlar ve teknik ekipler de risk ve fayda analizi yapar: Toplum baskısı, etik tartışmalar, iç kamuoyu etkisi ve finansman kaynakları bu kararları etkiler.
—
Toplumsal Refah ve Dış Etkiler
Bayraktar’ın çok ülkeye satılması, teknik olarak milli gelir ve savunma sanayi katma değerini artırır. Ancak toplumsal refah açısından bakıldığında, birkaç kritik soru ortaya çıkar:
– Bu ihracat, halkın temel ihtiyaçlarına ne oranda kaynak aktarılmasını engelliyor?
– Savunma harcamalarının toplumsal programlarla dengesi nasıl kurulmalı?
– Bu sistemlerin satıldığı ülkelerde istikrar mı sağlanıyor, yoksa çatışma mı kışkırtılıyor?
Yani ihracat geliri değerli olabilir, ama eğer kaynaklar toplumun temel eğitim, sağlık ve altyapı ihtiyaçlarını baskılıyorsa, uzun vadede refah dengesi bozulabilir.
—
Geleceğe Dair Ekonomik Senaryolar
1. Yüksek İhracat ve Teknoloji Olgunlaşması Senaryosu
Baykar, daha fazla ülkeye ve daha karmaşık sistemlerle (örneğin TB3, KIZILEMA vb.) ihracat yapar. Türkiye, küresel savunma sanayiinde daha belirgin bir aktör haline gelir. Savunma sanayi geliri, Ar-Ge yatırımlarıyla sivil sanayiye de yayılır ve ekonomik dönüşüm kuvvetlenir.
2. Piyasa Doyumu ve Rekabet Baskısı Senaryosu
Bir noktada, birçok pazarda alıcı ülkeler alternatif çözümlere yönelebilir. Fiyat baskısı, destek maliyetleri ve teknolojik rakipler, Baykar’ın kâr marjını daraltabilir. Bu durumda firma stratejisini maliyet kontrolüne ve teknik yeniliğe kaydırmak zorunda kalır.
3. İç Talep Destekli Büyüme Senaryosu
Uluslararası pazarda sınırlı fırsatlar olsa bile, iç savunma projeleri ve bölgesel güvenlik iş birlikleri ile üretim kapasitesi ayakta tutulur. Bu durumda ulusal güvenlik ihtiyaçları ile sanayi politikası iç içe geçer.
—
Sonuç
Bayraktar kaç ülkeye satıldı sorusunun cevabı —30 ila 37 ülke aralığı— yalnızca bir veri; asıl önemli olan bu satışların arkasındaki stratejiler, riskler ve toplumsal sonuçlardır. Ekonomik açıdan bu tür bir ihracat modeli, Türkiye’nin savunma sanayii gücünü ve küresel pazardaki potansiyelini gösterir. Ama bu başarı, tek başına yeterli değildir. Bireysel kararlar, devlet politikaları ve toplumsal denge ile desteklenmeli, adımlar dikkatle seçilmelidir.
Okuyucuları düşündürmek için bir soru bırakayım: “Bugün savunma ihracatından elde edilen gelir, yarın toplumun refahını ne ölçüde belirleyecek?”
—
Sources:
[1]: https://www.savunmasanayist.com/baykarin-akinci-ve-tb2-ihrac-ettigi-ulke-sayisi-aciklandi/?utm_source=chatgpt.com “BAYKAR’ın AKINCI ve TB2 ihraç ettiği ülke sayısı açıklandı”
[2]: https://www.ankaramasasi.com.tr/haber/2171019/baykar-dan-dev-ihracat-onlarca-ulke-turkiye-nin-kapisini-caldi?utm_source=chatgpt.com “Baykar’dan dev ihracat… Onlarca ülke Türkiye’nin kapısını çaldı…”
[3]: https://www.turkiyetoday.com/nation/turkiye-controls-65-of-global-drone-export-market-baykar-chairman-3205871?utm_source=chatgpt.com “Türkiye controls 65% of global drone export market: Baykar Chairman”