AFAD’da Köpek Var Mı? Bir Sistem Eleştirisi
AFAD, yani Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, ülkemizdeki doğal afetlere karşı en önemli kurtarma ve yardım organizasyonlarından biri. Peki, bu kadar büyük bir organizasyonda köpeklerin rolü nedir? AFAD, arama-kurtarma çalışmalarında köpekleri kullanıyor mu? Yoksa bu önemli varlıklardan henüz yeterince yararlanılmıyor mu? Türkiye’de afet yönetimi söz konusu olduğunda, köpeklerin rolüne dair bazı ciddi boşluklar olduğunu ve bu konuda derin bir eleştiri yapmanın gerektiğini düşünüyorum. Haydi, biraz cesur olalım ve bu soruya derinlemesine bakalım.
—
AFAD’ın Köpek Kullanımı: Var mı, Yok mu?
Birçok kişi, AFAD ve diğer kurtarma ekipleri için köpeklerin ne kadar kritik bir rol oynadığını fark etmiyor. Arama-kurtarma köpekleri, özellikle yıkıntı altında kalan insanları bulmada, göçük ve enkaz alanlarında hayati bir öneme sahiptir. Ama Türkiye’de bu konuda yeterince etkin bir kullanım söz konusu mu? Hadi dürüst olalım: Hangi afet sırasında AFAD’ın tam olarak ne kadar köpek gücüyle çalıştığını gerçekten biliyoruz? Gerçek şu ki, AFAD’ın köpekleri etkin şekilde kullandığına dair sıkça karşılaşılan örnekler pek fazla değil. Sadece büyük afetlerde, özellikle basına yansıyan olaylarda köpeklerin yer aldığını görüyoruz.
Peki, AFAD gerçekten köpekleri yeterince kullanıyor mu? Herhangi bir büyük felaketin ardından, AFAD’ın köpeklerle yaptığı kurtarma çalışmalarına dair raporlar, genelde tek tük haberlerde karşımıza çıkıyor. Ancak her afette, köpeklerin çok daha fazla rol alması gerektiği aşikar. Çünkü, doğal afetlerde kaybolan ve kurtarılmayı bekleyen insanların sayısı, arama köpeklerinin sayısına göre çok daha fazla. AFAD’ın bu konuda daha sistemli ve kapsamlı bir köpek entegrasyonu yapması gerektiği kesin.
—
Neden Köpekler Daha Fazla Kullanılmıyor?
Köpekler, afet ve arama-kurtarma ekiplerinde dünyada sıklıkla tercih edilen bir araçtır. Bunun nedeni ise basit: İnsanlar kadar hızlı ve doğru bir şekilde enkazın altındaki hayatta kalanları bulabilecek başka bir çözüm yok. Arama köpeklerinin koku alma yetenekleri, onları enkaz altındaki canlıları tespit etmede insanlardan çok daha verimli kılar. Peki, o zaman Türkiye’deki AFAD bu kaynağı neden tam anlamıyla kullanmıyor? İşte burada en kritik soru gündeme geliyor: Köpeklerin potansiyelinden neden yeterince yararlanılmıyor?
Birçok köpek, özel eğitim alarak, enkaz altındaki insanların kokularını tespit etmek için kullanılır. Ancak, AFAD’ın köpek eğitim ve kullanım kapasitesi, dünya çapındaki pek çok ülkenin arama-kurtarma köpekleriyle kıyaslandığında oldukça sınırlıdır. Türkiye’deki köpeklerin eğitim süreçlerinin ne kadar yeterli olduğu ve bu köpeklerin ne kadar yaygın olarak kullanıldığı tartışmalı bir konu. Elbette AFAD’ın yerel yönetimlerdeki eğitim süreçleri, köpeklerin etkinliği konusunda belirleyici bir faktör. Ancak bu kadar önemli bir konuda, köpeklerin daha profesyonel bir şekilde kullanılması gerektiği açık.
—
Eğitilmiş Köpek Sayısı Yetersiz Mi?
Köpeklerin arama-kurtarmada ne kadar etkili olduğu ortadayken, bir başka sorun da eğitilmiş köpek sayısının azlığı. Türkiye’de, profesyonel köpek eğitimi veren çok sayıda kurum bulunmasına rağmen, bu eğitimlerin sayısal olarak yetersiz olduğu ve düzenli bir şekilde her şehirde yaygınlaştırılmadığı aşikar. AFAD, afet anlarında kullanacağı köpeklerin sayısını arttırmak yerine, genelde dış kaynaklardan yardım almayı tercih ediyor. Peki, kendi kaynaklarımızı bu kadar verimsiz kullanmak doğru mu? Türkiye’de bu kadar büyük bir afet riski varken, arama köpeklerinin sayısının artırılması ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi gerektiği kesin.
—
AFAD’ın Potansiyelini Artırmak İçin Ne Yapılmalı?
Köpeklerin potansiyelinden tam anlamıyla faydalanabilmek için sistemi yeniden yapılandırmak gerektiği ortada. AFAD, köpekleri eğitimli ve sürekli gelişen bir ekipman gibi görmelidir. Bu, sadece eğitimle değil, köpeklerin eğitimi için daha fazla kaynak ayrılarak yapılabilir. Eğitim merkezleri kurulmalı, köpeklerin afet bölgelerine nasıl hızla ulaştırılacağı konusunda lojistik altyapı güçlendirilmelidir. Her bölgede, her ilde, köpeklerin arama-kurtarma için hazır olduğu bir sistem kurulabilir.
AFAD, aynı zamanda köpeklerin afet öncesi, sırası ve sonrasında nasıl en verimli şekilde kullanılacağını anlatan yaygın bir eğitim programı geliştirmelidir. Hem gönüllüler, hem de profesyonel kurtarma ekipleri için bu tür eğitimlerin daha yaygın olması gerektiği bir gerçektir.
—
Sonuç: Devrim Zamanı
Türkiye’de AFAD’ın köpekleri daha etkin kullanması gerektiği aşikar. Köpekler, yalnızca afetlerde değil, öncesinde ve sonrasında da hayati öneme sahip varlıklardır. Ama sistemi daha işlevsel ve dinamik hale getirmediğimiz sürece, bu potansiyelden yeterince faydalanmak mümkün olmayacaktır.
AFAD’daki köpeklerin potansiyelinin gerçekten farkına varıldığını düşünüyor musunuz? Bu konuda AFAD’ın daha fazla köpek kullanmaya başlaması gerektiğini savunuyor musunuz? Yoksa mevcut durumun yeterli olduğunu mu düşünüyorsunuz? Yorumlarda tartışmaya açalım, bu önemli konuda görüşlerinizi paylaşın!